Howard Gardner z Uniwersytetu Harvarda po wielu latach dokładnych badań stwierdził, że koncepcja jednej inteligencji, tradycyjnego IQ, nie jest prawdziwa. Zgodnie z jego teorią każdy człowiek posiada kilka inteligencji. Najważniejsze jest to, że nie są one stałe, to znaczy poziom kompetencji, umiejętności wchodzących w skład poszczególnych inteligencji może się zmieniać. Każdą z nich można i do pewnego stopnia należy rozwijać.
Wyróżnić można następujące typy inteligencji:
- inteligencja językowa
- inteligencja muzyczna
- inteligencja ruchowa (cielesno-kinestetyczna)
- inteligencja matematyczno-logiczna
- inteligencja interpersonalna
- inteligencja intrapersonalna
- inteligencja wizualno przestrzenna
Inteligencja językowa
Osoby, u których dominuje inteligencja językowa wypowiadają się ze szczególną łatwością, zarówno ustnie, jak i pisemnie. Bardzo lubią czytać książki, rozwiązywać łamigłówki i krzyżówki. Często prowadzą dziennik, pamiętnik, blog, piszą wiersze, opowiadania gdyż potrafią pisać i pisanie sprawia im przyjemność.
Inteligencja językowa dominuje u pisarzy, poetów, dziennikarzy, prawników, nauczycieli, sprzedawców, tłumaczy.
Inteligencja muzyczna
Związana jest z rozumieniem oraz wykonywaniem muzyki. Osoby, u których dominuje ten typ inteligencji w łatwy sposób rozróżniają barwy i wysokość dźwięków, długość ich trwania. Charakteryzują się również zmianami tonu i głośności wypowiedzi. Śpiewają, nucą, wystukują rytm, często kolekcjonują muzykę.
Zawody popularne wśród ludzi z rozwiniętą inteligencją muzyczną: muzyk, nauczyciel muzyki, producent muzyczny, kompozytor, dyrygent, krytyk muzyczny.
Inteligencja ruchowa
Ta kompetencja pozwala sprawować kontrolę nad ruchami ciała. Osoby, które mają rozwinięty ten typ inteligencji lubią być w ruchu, są bardzo sprawne fizycznie, mają wysoką świadomość własnego ciała, charakteryzują się niezwykłymi zdolnościami dotyczącymi manipulacji, ruchów rąk. Lubią tworzyć modele trójwymiarowe, rzeźby. Chętnie biorą udział w grach i ćwiczeniach angażujących ruch.
Inteligencja ta w szczególności dominuje u sportowców, trenerów, tancerzy, choreografów, aktorów, chirurgów, mechaników.
Inteligencja matematyczno-logiczna
Jest to kategoria, która intuicyjnie najbardziej kojarzy się z tradycyjnie pojmowaną inteligencją, gdyż właśnie ona jest niezbędna do tego, aby dobrze radzić sobie z większością zadań stawianych przed współczesnym uczniem. Osoby o wysokiej inteligencji matematyczno-logicznej łatwo odnajdują rozwiązania abstrakcyjnych problemów, tworzą związki przyczynowo-skutkowe, mają zamiłowanie do nauk ścisłych.
Zawody profesje: naukowiec, inżynier, nauczyciel, informatyk, księgowy, statystyk, planista.
Inteligencja interpersonalna
W klasie można szybko rozpoznać uczniów z dominującym typem inteligencji interpersonalnej – to najczęściej lider grupy, powszechnie lubiany, otaczający się kolegami. Osoby obdarzone tym typem inteligencji bardzo łatwo odnajdują się w grupie, jest wrażliwa na potrzeby, emocje innych, lubi pracę w grupach. Często potrafią naturalnie wpływać na innych, łagodzić konflikty.
Inteligencja to dominuje u: psychologów, socjologów, lekarzy, pielęgniarek, polityków, konsultantów.
Inteligencja intrapersonalna
To świadomość samego siebie i umiejętność analizowania i opisywania własnych stanów wewnętrznych. Osoby, u których dominuje ten typ inteligencji są refleksyjne, łatwo uczą się na własnych błędach, czas wolą spędzać samotnie, mają adekwatny obraz samego siebie, umieją stawiać sobie cele i je realizować, cechuje je wysoka intuicja.
Dobrym wyborem są wszelkiego typu wolne zawody – psycholog, filozof, psychoterapeuta, poeta.
Inteligencja wizualno-przestrzenna
Osoby, które cechuje wysoki poziom inteligencji przestrzennej świetnie orientują się w otoczeniu, korzystają z map i same je tworzą, interesują się architekturą, uwielbiały budować z klocków. Podczas uczenia się często wykorzystują tabele, diagramy. Ten typ inteligencji dominuje także u artystów, których twórczość wiąże się ze sztukami wizualnymi.
Profesje i zawody: architekt, nawigator, lotnik, sportowiec, rzeźbiarz, konstruktor, projektant mody, dekorator wnętrz, kierowca zawodowy.
Oprac. M. Stanek-Moś na podstawie artykułu Natalii i Krzysztofa Minge „Siedem typów inteligencji”- „Głos Pedagogiczny” oraz strony internetowej 1000extrarzeczywszkole.
